آیه 170 سوره اعراف
| <<169 | آیه 170 سوره اعراف | 171>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و آنان که متوسل به کتاب آسمانی شوند و نماز به پا دارند، ما اجر درستکاران را ضایع نخواهیم گذاشت.
و آنان که به کتاب [آسمانی] چنگ می زنند [و عملاً به آیاتش پای بندند] و نماز را بر پا داشته اند [دارای پاداشند] یقیناً ما پاداش اصلاح گران را ضایع نمی کنیم.
و كسانى كه به كتاب [آسمانى] چنگ درمى‌زنند و نماز برپا داشته‌اند [بدانند كه] ما اجر درستكاران را تباه نخواهيم كرد.
آنان كه به كتاب خدا تمسك مى‌جويند و نماز مى‌گزارند بدانند كه پاداش نيكوكاران را تباه نمى‌سازيم.
و آنها که به کتاب (خدا) تمسّک جویند، و نماز را برپا دارند، (پاداش بزرگی خواهند داشت؛ زیرا) ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم کرد!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
يمسكون: مسك: گرفتن و نگاه داشتن. تمسك: گرفتن و چنگ زدن. يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ : يعنى به كتاب چنگ مى زنند.
نزول
محل نزول:
این آیه در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است.
شأن نزول:
ابوالجارود از امام محمدباقر علیه‌السلام روایت نموده كه این آیه درباره آل محمد صلى الله علیه و آله و پیروان آنها نازل شده است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ «170»
و كسانى كه به كتاب (آسمانى) تمسّك مى‌جويند و نماز را به پا داشته‌اند (بدانند كه ما) قطعاً پاداش اصلاحگران را تباه نخواهيم كرد.
نکته ها
در روايات آمده است: اين آيه بيانگر ويژگى‌هاى اهل‌بيت عليهم السلام وشيعيان آنان مى‌باشد. «1»
قرآن، همواره در كنار اكثريّت مفسد، اقليّت صالح را هم مطرح مى‌كند. (در آيه‌ى قبل انتقاد
«1». تفسير اثنى‌عشرى.
جلد 3 - صفحه 213
و در اين آيه، ستايش است)
«الْكِتابَ»، شامل همه‌ى كتاب‌هاى آسمانى مى‌شود و مفهوم آيه اختصاص به پيروان دين خاص و يا كتاب خاصّى ندارد، ولى با توجّه به آيات گذشته، شايد مراد تورات باشد.
در اين آيه از گروهى كه به كتاب آسمانى تمسّك مى‌كنند تقدير شده، امّا در جاى ديگر كسانى را كه كتاب در اختيارشان است، ولى به آن تمسّك نمى‌كنند، به الاغى تشبيه كرده كه بار كتاب حمل مى‌كند. «مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً» «1»
«مصلح»، هم به كسى كه در صدد اصلاح خويش است و هم به كسى كه در تلاش براى اصلاح جامعه است، گفته مى‌شود.
با اين‌كه نماز، جزو محتواى كتاب آسمانى است، ولى به دليل اهميّت آن، به طور جداگانه ذكر شده است، زيرا نماز ستون دين است و اقامه‌ى دين بستگى به آن دارد. چنانكه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمودند: «الصلاة عمود الدّين» «2» و يا در جاى ديگر فرمودند: هر چيزى داراى صورتى است و سيماى دين شما نماز است، پس نبايد سيماى دين خودتان را خراب كنيد.
«و وجه دينكم الصلاة فلا يشيننّ احدكم وجه دينه» «3»
پیام ها
1- تلاوت، حفظ، چاپ و نشر كتاب آسمانى، كافى نيست، بلكه بايد به آن عمل كرد تا نجات‌بخش باشد. «يُمَسِّكُونَ» (چنانكه عمل به نسخه‌ى پزشك، تنها راه درمان است.)
2- در اديان و كتاب‌هاى آسمانى گذشته نيز نماز بوده است. «أَقامُوا الصَّلاةَ»
3- افراد بى‌نماز و جاهل به كتاب خدا، نمى‌توانند مصلح كامل باشند. يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ ... أَقامُوا الصَّلاةَ ... الْمُصْلِحِينَ
4- دين علاوه بر آثار اخروى، در اصلاح زندگى دنيوى نيز نقش دارد. «الْمُصْلِحِينَ»
«1». جمعه، 5.
«2». تفسير اثنى‌عشرى؛ التهذيب، ج 2، ص 237.
«3». تفسير فرقان؛ كافى، ج 3، ص 270.
جلد 3 - صفحه 214
5- اقامه‌ى نماز، وسيله اصلاح جامعه است. «أَقامُوا الصَّلاةَ، الْمُصْلِحِينَ» (اقامه يعنى اهتمام كامل به برپايى نماز در تمام شئون زندگى، نه صرف خواندن نماز)
6- اصلاح واقعى، دو شرط دارد: تمسّك كردن به قانون الهى و رابطه‌ى استوار داشتن با خدا از طريق اقامه‌ى نماز. (تمام آيه)
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ (170)
وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ: و آن كسانى كه تمسك نمودند به تورات و احكام آن را از تحريف نگاه مى‌دارند. القمّىّ عن الباقر عليه السّلام: نزلت فى ال محمّد و اشياعهم. «1» على بن ابراهيم رضوان اللّه عليه روايت نمايد از حضرت باقر عليه السّلام كه اين آيه در حق آل محمد و شيعيان آنها نازل شده، يعنى شيعيان آل محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه متمسك شدند به قرآن و عمل به آن.
وَ أَقامُوا الصَّلاةَ: و بپاى مى‌دارند نماز را. تخصيص نماز با آنكه عمل به كتاب مشتمل است بر اقامه جميع عبادات، به جهت آنست كه نماز ستون دين، و اقامه دين موقوف است بر آن؛ چنانكه حديث مشهور نبوى صلّى اللّه عليه و آله و سلّم: الصّلوة عمود الدّين، ان قبلت قبل ما سواها و ان ردّت ردّ ما سواها. «2» إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ: بتحقيق ما ضايع نمى‌كنيم اجر اصلاح كنندگان اعمال را، و وافيا جزاى آنها را عنايت فرمائيم.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 170 تا 171
وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ (170) وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَ ظَنُّوا أَنَّهُ واقِعٌ بِهِمْ خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ وَ اذْكُرُوا ما فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (171)
ترجمه
و آنانكه تمسّك نمايند بكتاب و بر پا داشتند نماز را بدرستيكه ما ضايع نمى‌نمائيم مزد اصلاح كنندگانرا
و هنگاميكه بلند كرديم كوه را بر زبر ايشان كه گويا آن سايبانى بود و گمان كردند كه آن فرود آينده است بر آنها بگيريد آنچه داديم شما را بقوّت و ياد كنيد آنچه را در آن است باشد كه شما پرهيزكار شويد.
تفسير
كسانى كه حفظ نمودند تورية را از تحريف مانند عبد اللّه بن سلام و امثال او كه قبول اسلام نمودند از يهود و كسانيكه تمسّك نمودند بقرآن و حمله علم آن كه كتاب ناطقند مانند شيعيان و بر پا داشتند نماز را كه عمود دين و عمده فروع آن است لذا تخصيص بذكر يافته خداوند اجر آنها را بنحو اكمل در دنيا و آخرت عطا خواهد فرمود چون آنها كسانى هستند كه در مقام اصلاح حال خودشان و ساير بندگان خدا بوده‌اند و بنابر اين الّذين مبتدا و جمله انّا لا نضيع اجر المصلحين خبر است و عائد حذف شده براى دلالت مصلحين بر آن و واو استينافيّه است و ممكن است عاطفه باشد بر الّذين يتّقون در آيه سابقه و جمله افلا تعقلون معترضه باشد ميان معطوف و معطوف عليه و قمى ره از حضرت باقر (ع) نقل نموده كه اين آيه در باره آل محمد (ص) و شيعيان آنها نازل شده است و نتق كوه عبارت از قلع و رفع آنست و كلمه اذكر خطاب به پيغمبر (ص) يعنى ياد بياور در صدر آيه دوم مقدر است كه مكرر در امثال و نظائر آن بيان شده است چنانچه كلمه و قلنا يعنى و گفتيم قبل از كلمه خذوا بايد تقدير شود و عياشى ره از حضرت صادق (ع) روايت نموده كه پرسيدند مراد از قوّت در اين آيه قوت بدنى است يا قلبى فرمود هر دو و قمّى از آنحضرت نقل نموده كه چون خداوند تورية را بر بنى اسرائيل نازل فرمود قبول نكردند پس خداوند كوه طور را بلند فرمود بر
جلد 2 صفحه 491
بالاى سر آنها و حضرت موسى بآنها فرمود اگر قبول نكنيد اينكوه بر سر شما فرود مى‌آيد پس ناچار قبول كردند و سرشان را بزمين انداختند و تفصيل اين آيه در سوره بقره كاملا گذشت.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالكِتاب‌ِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنّا لا نُضِيعُ أَجرَ المُصلِحِين‌َ (170)
و كساني که تمسك بكتاب ميكنند و نماز را برپا ميدارند محققا ما ضايع نميكنيم اجر بندگان صالح را.
اينکه آيه و لو درباره بني اسرائيل است لكن مورد مخصص نيست بلكه لسان آيه آبي از تخصيص است شامل جميع بندگان صالح ميشود وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالكِتاب‌ِ تمسّك بمعني چنگ زدن است و تمسك بكتاب اينست که باوامر او مؤتمر شود و از نواهي او منتهي گردد چنانچه تمسك بعروة الوثقي را منوط بدو امر معين فرمود فَمَن يَكفُر بِالطّاغُوت‌ِ وَ يُؤمِن بِاللّه‌ِ فَقَدِ استَمسَك‌َ بِالعُروَةِ الوُثقي لَا انفِصام‌َ لَها بقره آية الكرسي و مراد بكتاب كتاب آسمانيست که بر هر امتي نازل فرموده تورات، انجيل، زبور، فرقان هر كدام در زمان خود و اگر مراد خصوص تورات باشد آنهم براي ما كافي است زيرا در تورات بلكه در جميع كتب انبياء بشارت بوجود مقدس پيغمبر ما صلّي اللّه عليه و آله و سلّم داده و لزوم ايمان باو و اطاعت اوامر او و منتهي شدن از نواهي او است.
و بالجمله گفتند علت تامه مركب از سه جزء است: وجود مقتضي و وجود شرط و فقدان مانع تأثير از مقتضي شرط تأثير از شرط مانع مانع از تأثير سعادت و رستگاري منوط بوجود مقتضي است که ايمان باشد، شرط تأثير عمل صالح، مانع از تأثير معاصي لذا ميفرمايد وَ أَقامُوا الصَّلاةَ اقامه نماز باعث ترك كليه معاصي ميشود و سبب اتيان بواجبات چنانچه ميفرمايد إِن‌َّ الصَّلاةَ تَنهي عَن‌ِ الفَحشاءِ وَ المُنكَرِ عنكبوت آيه 44، از اينکه جهت اكتفاء فرمود باقامه صلوة چون در بردارد اتيان بجميع واجبات و ترك جميع معاصي را و اخبار در فضيلت نماز و اهميت آن و ثمرات آن را در مجلد اول در ذيل آيه الَّذِينَ يُؤمِنُون‌َ بِالغَيب‌ِ وَ يُقِيمُون‌َ الصَّلاةَ بقره آيه 3 مفصلا با بيان اقسام صلوات و اجزاء و شرائط و موانع آن بيان
جلد 8 - صفحه 22
كرده‌ايم إِنّا لا نُضِيعُ أَجرَ المُصلِحِين‌َ صالح كسي را گويند که تمام كارها و افعال و رفتار و كردار و گفتار او بر طبق صلاح باشد قدمي بر خلاف صلاح برندارد و مصلح كسي را گويند که خيرخواه بندگان باشد و آنها را بطريق صلاح سوق دهد و مفاسد را از ميان آنها برطرف كند ارشاد جاهل، امر بمعروف، نهي از منكر، رفع فساد، قضاي حوائج بندگان، خدمت بجامعه، اهتمام بامور مسلمين که هر كدام چه اندازه فضيلت دارد که ذكر آنها از طور اينکه كتاب خارج است و هر كدام از آنها را در محل مناسب خود متذكر شده‌ايم و البته خداوند اجر هر يك از آنها را ضايع نخواهد فرمود، و اينکه جمله مفهوم ندارد که اگر مصلح نباشد اجر او ضايع شود بلكه هر امر خيري از عبادات و اطاعات و لو بمقدار ذرّه باشد اجر او ضايع نميشود بنص آيه شريفه فَمَن يَعمَل مِثقال‌َ ذَرَّةٍ خَيراً يَرَه‌ُ وَ مَن يَعمَل مِثقال‌َ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَه‌ُ زلزال آيه 7 و 8، فقط ايمان شرط صحت كليه عبادات است و بدون ايمان هيچ عملي مورد قبول و صحت نيست بلي مع ذلک ميتوان گفت که بي‌اثر صرف نيست ممكن است باعث تخفيف در عذاب شود زيرا اهل عذاب بدرجات اعمال عذاب او دركاتي پيدا ميكند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 170)- در این آیه در برابر گروه فوق اشاره به گروه دیگر می‌کند که آنها نه تنها از هرگونه تحریف و کتمان آیات الهی برکنار بودند، بلکه به آن تمسک جسته و موبه‌مو آنها را اجرا کردند، قرآن این جمعیت را «مصلحان جهان» نام نهاده و اجر و پاداش مهمی برای آنها قائل شده و در باره آنها چنین می‌گوید: «کسانی که تمسک به کتاب پروردگار جویند و نماز را برپا دارند (پاداش بزرگی خواهند داشت) زیرا ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم ساخت» (وَ الَّذِینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ).
آیه فوق به خوبی نشان می‌دهد که اصلاح واقعی در روی زمین بدون تمسک به کتب آسمانی و فرمانهای الهی امکان پذیر نمی‌باشد، و این تعبیر بار دیگر این حقیقت را تأکید می‌کند که دین و مذهب تنها یک برنامه مربوط به جهان ماوراء طبیعت و یا سرای آخرت نیست، بلکه آیینی است در متن زندگی انسانها،
ج2، ص110
و در طریق حفظ منافع تمام افراد بشر و اجرای اصول عدالت و صلح و رفاه و آسایش و بالاخره هر مفهومی که در معنی وسیع «اصلاح» جمع است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.